INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Powiatowy Urząd Pracy w Bydgoszczy

Nastawniczy 831207

• Kolejarz.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 8312 Railway brake, signal and switch operators.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja H – Transport i gospodarka magazynowa.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe) oraz źródeł internetowych,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w marcu 2019 r.,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Robert Będziński – Doradca Consultants Ltd. sp. z o.o., Gdynia.
• Adrian Busse – DB Cargo Polska S.A., Zabrze.
• Lucyna Kleszcz – Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, Sosnowiec.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Sebastian Bieszke – Doradca Consultants Ltd. sp. z o.o., Gdynia.
• Wojciech Gostomski – Doradca Consultants Ltd. sp. z o.o., Gdynia.
• Joanna Gralak-Merchel – Doradca Consultants Ltd. sp. z o.o., Gdynia.
• Katarzyna Skoczylas – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.
• Krzysztof Symela – Instytut Technologii Eksploatacji – PIB, Radom.

Recenzenci:

• Adam Sadanowicz – Jastrzębska Spółka Kolejowa sp. z o.o., Jastrzębie Zdrój.
• Hanna Fedorowicz – PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Biuro Strategii, Warszawa.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Elżbieta Próchenko – Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 6 w Siedlcach, Siedlce.
• Marek Szyszka – Związek Zawodowy Dyspozytorów PKP, Gdańsk.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2019 r.

Nastawniczy na polecenie dyżurnego ruchu samodzielnie układa drogi przebiegów ³ dla jazd pociągowych oraz samodzielnie prowadzi manewry ⁹ na podstawie uzgodnionego z dyżurnym ruchu planu pracy w przydzielonym okręgu nastawczym ¹².

Opis pracy

Nastawniczy jest zawodem o charakterze usługowym. Wykonuje pracę związaną bezpośrednio z ruchem pociągów, obsługując ręczne, mechaniczne i elektryczne urządzenia sterowania ruchem kolejowym ²⁹ znajdujące się na posterunku ruchu ¹⁷, w którym jest zatrudniony. Nastawniczy może również obsługiwać przejazd kolejowo-drogowy ¹⁸, którego urządzenia rogatkowe ²⁸ sterowane są z nastawni. Nastawniczy odpowiada za stan techniczny urządzeń, które obsługuje oraz za przestrzegania procedur w zakresie bezpieczeństwa pracy, przez innych pracowników, na czynnych torach.

Sposoby wykonywania pracy

Nastawniczy wykonuje działania polegające m.in. na:

• obsługiwaniu ręcznych, mechanicznych i elektrycznych urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
• obsługiwaniu urządzeń kolejowej łączności przewodowej i bezprzewodowej,
• obsługiwaniu przejazdów kolejowo-drogowych sterowanych z posterunku ruchu, na którym jest zatrudniony,
• przygotowywaniu drogi przebiegu dla wjazdu, wyjazdu i przejazdu pociągu przy pomocy urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
• dokonywaniu oględzin rozjazdów ¹¹ w rejonie wyznaczonego okręgu nastawczego w celu wykrycia ich usterek,
• przeprowadzaniu konserwacji rozjazdów ⁷ w celu ich bezawaryjnego działania,
• dokonywaniu obserwacji przejeżdżających pojazdów kolejowych i pociągów, pod kątem prawidłowości ich osygnalizowania i ewentualnych nieprawidłowości zagrażających bezpieczeństwu ruchu kolejowego,
• zabezpieczaniu pojazdów kolejowych przed zbiegnięciem ³⁴,
• wykonywaniu osygnalizowania (oznakowania sygnałami kolejowymi) toru szlakowego lub stacyjnego w przypadku jego zamknięcia dla ruchu kolejowego,
• wypełnianiu dokumentacji wymaganej na jego stanowisku pracy.

Wykonując swoją pracę nastawniczy stosuje instrukcje i przepisy zarządcy kolei ³³.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2 i 3.3. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Nastawniczy wykonuje większą część swoich obowiązków w pomieszczeniu zamkniętym nastawni (posterunku nastawczym ¹⁶) zarówno w pozycji siedzącej, jak i stojącej. Pomieszczenia, gdzie wykonywana jest praca, posiadają oświetlenie dzienne i sztuczne. Zakres wykonywanych obowiązków wymaga od niego poruszania się w obrębie wyznaczonego regulaminem technicznym ²⁰ okręgu nastawczego obsługiwanej stacji ²³ lub bocznicy kolejowej ². Nastawniczy może pracować także w niekorzystnych warunkach atmosferycznych.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Nastawniczy w działalności zawodowej wykorzystuje m.in.:

• komputer ze specjalistycznym oprogramowaniem,
• pulpit nastawczy do obsługi elektrycznych urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
• nastawnicę ¹⁰ do obsługi mechanicznych scentralizowanych urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
• centralkę telefoniczną,
• radiotelefon,
• pulpit do obsługi rogatek przejazdowych,
• przedmioty do podawania sygnałów dźwiękowych, takich jak: trąbka czy gwizdek oraz wzrokowych, jak: chorągiewka, latarka,
• zastępcze urządzenia zabezpieczenia ruchu kolejowego: zapasowe zamki zwrotnicowe ³¹, spony iglicowe ²², zamknięcia pomocnicze,
• korbę do ręcznego przestawienia zwrotnic,
• drągi stalowe do przestawiania zwrotnic,
• drążki włączające – na nastawniach mechanicznych,
• reflektor zewnętrzny,
• oświetlenie zastępcze,
• zasilanie zastępcze (agregat prądotwórczy),
• sprzęt przeciwpożarowy,
• skrobaczkę, łopatę stalową, szczotki i miotły do oczyszczania zwrotnic,
• płozy hamulcowe ¹⁴.

Organizacja pracy

Nastawniczy wykonuje swoje obowiązki samodzielnie pod nadzorem dyżurnego ruchu. Wykonuje jego polecenia oraz współpracuje z drużyną manewrową ⁴ i drużyną trakcyjną ⁵ przewoźnika kolejowego zgodnie z regulaminem technicznym stacji lub bocznicy, porozumiewając się telefonicznie lub za pomocą radiotelefonu. Nastawniczy może wykonywać obowiązki na różnych, wyznaczonych przez przełożonego posterunkach. Praca nastawniczego odbywa się w ruchu ciągłym lub równoważnym systemie pracy ²¹.

Praca w zawodzie nastawniczy nie wymaga wyjazdów służbowych, w większości przypadków należy do rutynowych, ale zdarzają się sytuacje, w których pracownik musi rozwiązać problem.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Nastawniczy narażony jest m.in. na:

• potknięcia się na schodach posterunku i torowisku,
• poślizgnięcia się na nierównej i śliskiej nawierzchni terenu,
• uderzenie ruchomymi elementami urządzeń technicznych,
• najechanie przez pojazd kolejowy ¹⁵,
• porażenie prądem z obwodów elektrycznych, urządzeń grzewczych rozjazdów oraz sieci trakcyjnej,
• stres związany z koniecznością zachowania wzmożonej uwagi, odpowiedzialnością za wykonywane zadania i możliwością podjęcia błędnych decyzji,
• choroby związane z pracą w zmiennych warunkach atmosferycznych,
• hałas,
• wibracje.

Do chorób występujących w zawodzie możemy zaliczyć m.in.:

• choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa,
• zmiany reumatyczne,
• choroby narządu słuchu.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód nastawniczy ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• ogólna wydolność fizyczna,
• sprawność układu krążenia,
• sprawność układu oddechowego,
• sprawność układu kostno-stawowego,
• sprawność układu mięśniowego,
• sprawność narządu równowagi,
• sprawność zmysłu dotyku,
• sprawność narządu słuchu,
• sprawność narządu wzroku;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• ostrość słuchu,
• ostrość wzroku,
• rozróżnianie barw,
• widzenie stereoskopowe (widzenie głębi umożliwiające ocenę odległości),
• widzenie o zmroku,
• zmysł równowagi,
• czucie dotykowe,
• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• szybki refleks,
• spostrzegawczość;

w kategorii sprawności i zdolności

• podzielność uwagi,
• dobra pamięć,
• zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
• zdolność do przestrzegania reguł, przepisów i standardów,
• zdolność nawiązywania kontaktu z ludźmi,
• współdziałanie i współpraca w zespole (grupie),
• zdolność utrzymywania pozytywnych relacji ze współpracownikami,
• gotowość do pracy w różnych warunkach środowiskowych,
• gotowość do pracy w warunkach monotonnych,
• gotowość niesienia pomocy,
• wyczucie czasu,
• odporność na olśnienie ¹³;

w kategorii cech osobowościowych

• gotowość do pracy indywidualnej,
• gotowość podporządkowania się,
• samodzielność,
• samokontrola,
• dyspozycyjność,
• odporność na działanie pod presją czasu i zależności służbowych,
• odpowiedzialność za innych,
• rzetelność,
• dokładność,
• dbałość o jakość pracy,
• obowiązkowość,
• radzenie sobie ze stresem,
• opanowanie,
• punktualność,
• sumienność,
• życzliwość.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.4. Kompetencje społeczne, 3.5. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Do podjęcia pracy w zawodzie nastawniczy wymagany jest ogólny dobry stan zdrowia, sprawność fizyczna, prawidłowy wzrok i słuch, sprawność zmysłu dotyku i narządu równowagi. Pod względem wydatku energetycznego praca w tym zawodzie należy do prac średnio ciężkich. Występują w niej również obciążenia umysłowe, związane np. z działaniem pod presją czasu oraz w związku z tym z radzeniem sobie ze stresem.

Pracownicy w zawodzie nastawniczy powinni mieć dobry stan zdrowia fizycznego i psychicznego, a w szczególności nie powinny u nich występować choroby lub niesprawności, lub nie powinni przyjmować leków lub innych substancji, które mogą powodować: nagłą utratę świadomości, osłabienie uwagi lub zmniejszenie zdolności koncentracji, nagłą utratę sprawności, utratę równowagi lub koordynacji, istotne ograniczenie czynności ruchowych, zachowania patologiczne.

Przeciwwskazaniami do wykonywania zawodu nastawniczy są:

• niedostateczna ostrość wzroku,
• upośledzenie widzenia,
• niezachowanie obuocznego widzenia,
• zaburzenia równowagi,
• niedosłuch,
• przewlekłe zaburzenia mowy,
• niesprawność narządu ruchu w zakresie kończyn górnych, dolnych i kręgosłupa.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2018 r.) zgodnie z obowiązującymi przepisami, do podjęcia pracy w zawodzie nastawniczy niezbędne jest wykształcenie zawodowe, co najmniej branżowa szkoła I stopnia (dawniej zasadnicza szkoła zawodowa).

Zawód nastawniczy jest tzw. zawodem regulowanym; zasady dostępu do tego zawodu reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych, którego zapisy uwzględnione są w poniższym punkcie.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Obecnie (2019 r.) do wykonywania pracy w zawodzie nastawniczy, niezbędne jest odbycie przygotowania zawodowego, które obejmuje:

• szkolenie teoretyczne – polegające na zorganizowanym grupowym lub indywidualnym (w toku samokształcenia) zdobywaniu wiadomości w zakresie niezbędnym do wykonywania czynności w zawodzie nastawniczego. Zakres szkolenia określony jest programem przygotowania zawodowego. Kończy się uzyskaniem dokumentu potwierdzającego odbycie szkolenia,
• staż stanowiskowy – polegający na zapoznaniu z pracą nastawniczego, której znajomość jest niezbędna do samodzielnego wykonywania czynności objętych przygotowaniem zawodowym,
• szkolenie praktyczne – polegające na zorganizowanym zdobywaniu umiejętności praktycznych i poznaniu zakresu obowiązków poprzez wykonywanie czynności nastawniczego na określonym stanowisku kolejowym, pod nadzorem wykwalifikowanego pracownika (opiekuna),
• zajęcia próbne – polegające na samodzielnym wykonywaniu czynności nastawniczego lub ich części pod nadzorem opiekuna.

Ukończenie wyżej wymienionego toku szkolenia pozwala na przystąpienie do egzaminu kwalifikacyjnego w zawodzie nastawniczy.

Po zdaniu egzaminu kwalifikacyjnego w zawodzie nastawniczy, potwierdzonego otrzymaniem świadectwa, niezbędnym do wykonywania pracy w tym zawodzie, jest:

• uzyskanie autoryzacji ¹ do pracy w zawodzie nastawniczy,
• posiadanie wydanego przez pracodawcę upoważnienia do wykonywania czynności w zawodzie nastawniczy potwierdzającego znajomość specyficznych warunków pracy w tym zawodzie.

W przypadku obsługi z nastawni przejazdu kolejowo-drogowego, niezbędne jest również posiadanie ważnego zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w zakresie kierowania ruchem na skrzyżowaniu w obrębie przejazdu kolejowego, wydane przez Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Pracownik w zawodzie nastawniczy może:

• po 5 letnim okresie zatrudnienia lub z wykształceniem średnim po 2 letnim okresie zatrudnienia, może po spełnieniu warunków wynikających z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych, zdobyć dodatkowe uprawnienia dyżurnego ruchu,
• dalej kształcić się w szkole branżowej II stopnia lub technikum, np. w zawodzie technik transportu kolejowego, a po zdaniu matury kontynuować naukę w szkole wyższej np. na kierunku transport lub logistyka i awansować na stanowisko kierownicze wyższego szczebla,
• doskonalić swoje umiejętności, uczestnicząc w branżowych szkoleniach,
• rozwijać swoje kompetencje poprzez udział w kształceniu i/lub szkoleniu w zawodach pokrewnych.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie (2019 r.) w zawodzie nastawniczy nie ma możliwości potwierdzenia kompetencji zawodowych zarówno w ramach edukacji formalnej i pozaformalnej.

Zazwyczaj pracodawcy we własnym zakresie prowadzą dla pracowników szkolenia specjalistyczne oraz organizują egzaminy okresowe, sprawdzające wiedzę pracownika z zakresu dotyczącego zawodu nastawniczy.

Więcej informacji można uzyskać w Bazie Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie nastawniczy może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie nastawniczy wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Obsługiwanie ręcznych, mechanicznych i elektrycznych urządzeń sterowania ruchem kolejowym oraz urządzeń łączności.
• Z2 Zabezpieczanie odpowiedniego położenia zwrotnic rozjazdów kolejowych i wykolejnic w czasie przeszkód w działaniu urządzeń sterowania ruchem kolejowym oraz zabezpieczanie taboru i toru kolejowego.
• Z3 Obserwowanie i zgłaszanie nieprzepisowego osygnalizowania pociągów i pojazdów kolejowych.
• Z4 Wykrywanie i zgłaszanie nieprawidłowości w pociągach i pojazdach kolejowych.
• Z5 Dokonywanie oględzin torów i rozjazdów.
• Z6 Przeprowadzanie konserwacji rozjazdów.
• Z7 Obsługiwanie urządzeń zabezpieczenia ruchu kolejowego przejazdów kolejowo-drogowych.
• Z8 Obsługiwanie urządzeń łączności kolejowej.
• Z9 Nadzorowanie bezpieczeństwa ruchu w obrębie przejazdu kolejowo-drogowego.
• Z10 Kierowanie ruchem drogowym w obrębie przejazdu kolejowo-drogowego w przypadku awarii urządzeń.
• Z11 Wykrywanie usterek oraz zgłaszanie zagrożeń w nawierzchni kolejowej i drogowej w obrębie obsługiwanego przejazdu.
• Z12 Utrzymywanie nawierzchni kolejowej i drogowej w obrębie obsługiwanego przejazdu.

Kompetencja zawodowa Kz1: Przygotowanie i zabezpieczanie drogi przebiegu oraz zapewnienie bezpieczeństwa przejazdu pociągów i manewrów w obrębie obsługiwanego posterunku nastawczego obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z6, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Zapewnianie bezpieczeństwa ruchu kolejowego i drogowego na przejeździe kolejowo-drogowym lub przejściu obsługiwanym z posterunku nastawczego obejmuje zestaw zadań zawodowych Z7, Z8, Z9, Z10, Z11, Z12, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie nastawniczy powinien posiadać kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za powierzone zadania zawodowe.
• Wykonywania pracy samodzielnie i podejmowania współpracy w zepole.
• Podejmowania szybkich decyzji w ramach realizowanych przez siebie działań.
• Prawidłowej oceny skutków podejmowanych przez siebie decyzji.
• Podnoszenia własnych kompetencji zawodowych.
• Dostosowywania się do zmian w środowisku pracy.
• Podejmowania trafnych decyzji, na podstawie analizy sytuacji oraz własnej wiedzy i doświadczenia w zakresie prowadzenia ruchu pociągów.
• Przestrzegania dyscypliny wynikającej z przepisów, regulaminów i poleceń przełożonych.
• Radzenia sobie ze stresem, zachowania spokoju w emocjonalnie trudnych sytuacjach.
• Kierowania się zasadami zgodnymi z etyką zawodową i obowiązującymi przepisami, procedurami.
• Wykonywania zadań ze szczególną sumiennością, wykorzystując swoją wiedzę, umiejętności i doświadczenie.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu nastawniczy.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu nastawniczy

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie nastawniczy nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Nastawniczy może podjąć prace u:

• zarządców kolejowej infrastruktury,
• użytkowników bocznic kolejowych.

Obecnie (2019 r.) według Barometru zawodów, zapotrzebowanie na pracę w zawodzie nastawniczy jest zależne w istotnej mierze od miejsc usytuowania węzłów kolejowych w danym regionie, a także lokalizacji dużych zakładów przemysłowych, dysponujących własnymi bocznicami kolejowymi. Zawód nastawniczy jest zawodem deficytowym.

Kształcenie

Obecnie (2019 r.) w ramach systemu edukacji zawodowej w Polsce nie prowadzi się kształcenia kandydatów do pracy w zawodzie nastawniczy. Nie prowadzi się również nauki tego zawodu w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych wystarczające jest ukończyć szkoły branżowej I stopnia (dawniej zasadnicza szkoła zawodowa) z dowolnej branży.

Szkolenie

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych przygotowanie zawodowe w celu uzyskania kwalifikacji wymaganych w zawodzie nastawniczy organizuje pracodawca. Jeżeli pracodawca nie ma możliwości zorganizowania przygotowania zawodowego w swoim przedsiębiorstwie, zawiera umowę z innym pracodawcą lub wyspecjalizowaną jednostką szkoleniową ³⁰.

Przykładowa tematyka szkoleń może dotyczyć:

• struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa: zapoznanie się z zagadnieniami administracyjnymi, wybranymi zagadnieniami pracowniczymi i z zagadnieniami systemu zarządzania bezpieczeństwem (SMS),
• technicznych posterunków nastawczych: zapoznanie się z dokumentacją techniczno-ruchową prowadzoną na posterunku, zakres czynności podstawowych i dodatkowych nastawniczego, zapoznanie z rodzajami urządzeń sterowania ruchem kolejowym oraz kolejowej łączności przewodowej i bezprzewodowej,
• regulaminu technicznego posterunku technicznego,
• budowy, utrzymania i zasad kontroli stanu technicznego torów i rozjazdów,
• budowy i obsługi przejazdu kolejowego lub przejścia sterowanego z technicznego posterunku nastawczego oraz postępowanie w razie uszkodzenia urządzeń rogatkowych,
• ogólnej budowy pojazdów kolejowych,
• oględzin technicznych wagonów w składzie pociągu, uproszczonej próby hamulca zespolonego,
• zabezpieczania ładunków w wagonie, wzrokowej oceny sprawności technicznej taboru kolejowego.

Organizatorzy tych szkoleń potwierdzają uzyskane przez uczestników kompetencje stosownymi certyfikatami/zaświadczeniami.

Wynagrodzenie (2019 r.) osób pracujących w zawodzie nastawniczy najczęściej zawiera się w przedziale 2500 zł do 4000 zł miesięcznie brutto w przeliczeniu na jeden etat.

Poziom wynagrodzenia jest uzależniony m.in. od:

• wykształcenia, doświadczenia zawodowego i posiadanych kwalifikacji,
• dyspozycyjności (możliwości wyjazdów),
• zakresu odpowiedzialności (praca jako samodzielny specjalista, członek zespołu w większej firmie),
• szczegółowego zakresu zadań,
• sytuacji na lokalnym rynku pracy,
• regionu Polski i wielkości aglomeracji,
• koniunktury i zapotrzebowania na rynku usług w zakresie usług kolejowych.

W zawodzie nastawniczy, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych, konieczne jest spełnienie następujących wymagań dotyczących narządu wzroku:

• z korekcją 0,8/0,6 (korekcja ±3,0 Dsph), bez korekcji 0,4/0,2.

W zakresie wymagań dotyczących słuchu, mowy i układu przedsionkowego konieczne jest spełnienie następujących wymagań:

• słuch wystarczający do prowadzenia rozmowy telefonicznej i do usłyszenia sygnałów ostrzegawczych i komunikatów radiowych;
• osoba badana powinna słyszeć:
  • szept, każdym uchem oddzielnie z odległości 4 m,
  • mowę zwykłą, każdym uchem oddzielnie z odległości 5 m.